QUY ĐỊNH NGHỈ PHÉP NĂM CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG TỪ 2021

Câu trả lời của luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi yêu cầu tư vấn về quy định nghỉ phép năm của người lao động từ 2021. Chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về quy định nghỉ phép năm của người lao động từ 2021 như sau:

Căn cứ pháp lý:

• bộ luật lao động năm 2012
• Bộ luật lao động 2019

1. Quy định nghỉ phép năm của người lao động từ 2021 là như thế nào?

     Nghỉ phép năm hay ngày nghỉ hàng năm (cách gọi chính xác trong Luật lao động) là một trong những quyền lợi cơ bản và quan trọng mà người lao động được hưởng trong 1 năm làm việc cho bất kỳ công ty, doanh nghiệp, tổ chức hay đơn vị nào. Tùy thuộc vào môi trường làm việc, tính chất công việc và quy định tại mỗi nơi mà người lao động sẽ được hưởng số ngày nghỉ phép năm tương ứng có thể là 12, 14 hoặc 16 ngày trong vòng 1 năm. Trường hợp, người lao động chưa đủ 1 năm làm việc thì vẫn được hưởng chế độ này với mỗi tháng làm việc kết thúc sẽ tương ứng với 1 ngày nghỉ phép cộng thêm.

1.1. Điều kiện nghỉ phép năm

• Người lao động phải có thời gian làm cho NSDLĐ từ đủ 12 tháng trở lên. 
• Trường hợp thời gian làm việc chưa đủ 12 tháng thì số ngày nghỉ phép năm sẽ được tính tương ứng với số tháng làm việc, tức cứ mỗi tháng được tính 1 ngày phép (trong điều kiện làm việc bình thường).

1.2. Quy định nghỉ phép năm của người lao động từ 2021

      Từ ngày 01/01/2021 bộ luật lao động 2019 đã bắt đầu có hiệu lực và thay thế cho bộ luật lao động 2012. Căn cứ vào điều 113 bộ luật lao động 2019 quy định về ngày nghỉ hàng năm:

    Như vậy người lao động có đủ 12 tháng làm việc cho một người sử dụng lao động thì được nghỉ hằng năm, hưởng nguyên lương theo hợp đồng lao động.

• Đối với người làm việc trong điều kiện bình thường thì được nghỉ 12 ngày.
• Đối với lao động chưa thành niên lao động là người khuyết tật, người làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm được nghỉ 14 ngày. 
• đối với  người làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm được nghỉ 16 ngày.

    Đồng thời, Khoản 2 Điều 113 Bộ luật này quy định, người lao động có dưới 12 tháng làm việc thì thời gian nghỉ hằng năm được tính theo tỷ lệ tương ứng với số thời gian làm việc. Trường hợp không nghỉ thì được thanh toán bằng tiền. 

    Số ngày người lao động được nghỉ phép năm = (Số ngày nghỉ hàng năm : 12) x số tháng làm việc thực tế

     Người lao động có thể nghỉ hàng năm nhiều lần hoặc gộp nhiều nhất 3 năm một lần. Và người sử dụng lao động có trách nhiệm quy định lịnh nghỉ hàng năm sau khi tham khảo ý kiến của người lao động. Đồng thời phải thông báo cho người lao động biết.

      Khi nghỉ hằng năm mà chưa đến kì trả lương, người lao động được tạm ứng một khoản tiền ít nhất bằng tiền lương của những ngày nghỉ.

      Đặc biệt nếu người lao động đi bằng các phương tiện đường bộ, đường sắt, đường thủy mà số ngày đi đường cả đi và về trên 02 ngày thì từ ngày thứ 03 trở đi được tính thêm thời gian đi đường ngoài ngày nghỉ hằng năm và chỉ được tính cho 01 lần nghỉ trong năm.

2. Cách tính ngày nghỉ hằng năm trong một số trường hợp đặc biệt

     Ta còn có cách tính ngày nghỉ hàng năm trong một số trường hợp đặc biệt, được quy định tại điều 66 Nghị định 145/2020/NĐ-CP:

     Trường hợp một người lao động  làm việc chưa đủ 12 tháng:

Trong đó:

     Số ngày nghỉ hằng năm của người lao động nhiều hay ít tùy thuộc vào điều kiện làm việc theo quy định tại khoản 1 Điều 113 BLLĐ 2019, cụ thể:

• 12 ngày làm việc: Công việc trong điều kiện bình thường;
• 14 ngày làm việc: Lao động chưa thành niên, là người khuyết tật, làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm;
• 16 ngày làm việc: Người làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

     Trường hợp làm việc chưa đủ tháng: Nếu tổng số ngày làm việc và ngày nghỉ có hưởng lương của người lao động chiếm tỷ lệ từ 50% số ngày làm việc bình thường trong tháng thì được tính là 01 tháng làm việc.

    Với người lao động làm việc tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc khu vực nhà nước và doanh nghiệp nhà nước, toàn bộ thời gian làm việc được tính ngày nghỉ hằng năm tăng thêm nếu người lao động tiếp tục làm việc tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc khu vực nhà nước và doanh nghiệp nhà nước.

3. Thời gian làm việc tính hưởng phép năm từ năm 2021

So với điều 6 Nghị định 43/2015/NĐ-CP, thời gian được coi là thời gian làm việc của người lao động để tính số ngày nghỉ hằng năm tại Nghị định 145 đã có sự điều chỉnh. Cụ thể, Điều 65 Nghị định này đã liệt kê cụ thể 10 khoảng thời gian được tính là thời gian làm việc để hưởng phép năm như sau:

•  Thời gian học nghề, tập nghề nếu sau khi hết thời gian học nghề, tập nghề mà người lao động làm việc cho người sử dụng lao động;
•  Thời gian thử việc nếu người lao động tiếp tục làm việc cho người sử dụng lao động sau khi hết thời gian thử việc;
• Thời gian nghỉ việc riêng có hưởng lương;
• Thời gian nghỉ việc không hưởng lương nếu được người sử dụng lao động đồng ý nhưng cộng dồn không quá 01 tháng/năm;
• Thời gian nghỉ do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp nhưng cộng dồn không quá 06 tháng;
• Thời gian nghỉ do ốm đau nhưng cộng dồn không quá 02 tháng/năm;
• Thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản;
• Thời gian thực hiện các nhiệm vụ của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà được tính là thời gian làm việc (trước đó quy định là thời gian nghỉ để hoạt động công đoàn);
• Thời gian phải ngừng việc, nghỉ việc không do lỗi của người lao động;
• Thời gian nghỉ vì bị tạm đình chỉ công việc nhưng sau đó được kết luận là không vi phạm hoặc không bị xử lý kỷ luật lao động (trước đó quy định là thời gian nghỉ vì bị tạm đình chỉ công việc);

      Đồng thời, quy định mới đã bỏ nội dung về thời gian bị tạm giữ, tạm giam nhưng được trở lại làm việc do được cơ quan nhà nước có thẩm quyền kết luận không phạm tội. Theo đó, thời gian bị tạm giữ, tạm giam từ năm 2021 sẽ không được tính là thời gian làm việc để tính hưởng phép năm.

     Sự thay đổi này sẽ phần nào ảnh hưởng đến số ngày nghỉ hằng cũng như thời gian tính thâm niên để hưởng phép năm của người lao động. Vì vậy, người lao động cần lưu ý để đảm bảo quyền lợi chính đáng của mình.

 4.Thay đổi về cách tính lương cho những ngày chưa nghỉ phép

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 113 BLLĐ 2019, người lao động chỉ được thanh toán tiền lương cho những ngày nghỉ hằng năm mà chưa nghỉ trong trường hợp do thôi việc, bị mất việc làm. Đồng thời, tại Điều 67 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, căn cứ trả lương trong trường hợp này cũng có sự thay đổi. 

Thay vì trả lương theo mức bình quân tiền lương theo hợp đồng lao động của 06 tháng trước liền kề trước khi thôi việc, bị mất việc làm (với người lao động đã làm việc từ đủ 06 tháng) hoặc bình quân bình quân theo hợp đồng lao động của toàn bộ thời gian làm việc (nếu làm việc chưa đủ 06 tháng).

Từ năm 2021, tiền lương làm căn cứ trả những ngày chưa nghỉ hằng năm hoặc chưa nghỉ hết số ngày nghỉ hằng năm là tiền lương theo hợp đồng lao động của tháng trước liền kềtháng người lao động thôi việc, bị mất việc làm.

       Như vậy Bộ luật lao động 2019 có hiệu lực từ ngày 01/01/2021 đã quy định rõ cách tính, và số ngày được nghỉ hàng năm cũng như những khoảng thời gian được tính hưởng phép năm. 

   Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.

Chuyên viên: Lan Anh